Μητρώα Καταγραφής Ασθενών

Μητρώα Καταγραφής Ασθενών HCFA TEAM 15 Φεβρουαρίου, 2023

Οι ασθενείς με Κυστική Ίνωση (Κ.Ι.) της χώρας μας καταγράφονται σε δύο Μητρώα Ασθενών:

  • στο Ευρωπαϊκό Μητρώο Ασθενών με Κυστική Ίνωση ECFSPR της Ευρωπαϊκής Επιστημονικ΄ής Εταιρείας K.I. (ECFS)
  • στο Εθνικό Μητρώο Ασθενών με Κυστική Ίνωση της χώρας μας του Υπουργείου Υγείας 

Τα Μητρώα Ασθενών συλλέγουν δημογραφικά και κλινικά δεδομένα των ασθενών, τα οποία είναι ψευδωνυμοποιημένα και ανώνυμα. 

Τα Μητρώα αποτελούν χρήσιμα και πολύτιμα εργαλεία, που συμβάλλουν στην καλύτερη φροντίδα των ασθενών με τελικό στόχο τη βελτίωση της υγείας τους. 

Η καταγραφή των ασθενών σε Μητρώα είναι συνήθως προϋπόθεση για τη συμμετοχή τους σε κλινικές μελέτες νέων φαρμάκων.

Ευρωπαϊκό Μητρώο Κυστικής Ίνωσης- ECFSPR

Το Ευρωπαϊκό Μητρώο Κυστικής Ίνωσης ECFSPR- European Cystic Fibrosis Society Patient Registry δημιουργήθηκε το 2008 από την Ευρωπαϊκή Επιστημονική Κοινότητα Κυστικής Ίνωσης- ECFS. Το Ευρωπαϊκό Μητρώο είναι συνδεδεμένο με το Εθνικό Μητρώο Κ.Ι. και συλλέγει ψευδωνυμοποιημένα δημογραφικά και κλινικά δεδομένα από περισσότερα από 54.000 ασθενείς με Κυστική Ίνωση από 40 συμμετέχουσες ευρωπαϊκές χώρες. Το Ευρωπαϊκό Μητρώο αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα της νόσου σε όλη την Ευρώπη. Περισσότερα εδώ. 

Το 2010 το Τμήμα Κυστικής Ίνωσης του ΓΝΘ «Ιπποκράτειο» ήταν το πρώτο ελληνικό Κέντρο Κ.Ι. που εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκό Μητρώο. Μετά από πολλές προσπάθειες σε συνεχή συνεργασία του Συλλόγου με την Επιστημονική Επιτροπή της χώρας μας καταφέραμε για πρώτη φορά το 2015 την ένταξη στο Ευρωπαϊκό Μητρώο Κ.Ι. όλων των ελληνικών Κέντρων Κυστικής Ίνωσης σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Η ένταξη της χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Μητρώο Κ.Ι. αύξησε το κύρος, την αξιοπιστία και τη δυναμική της χώρας μας. Επίσης με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα συνέβαλε στις κοινές προσπάθειες καταγραφής των ασθενών της Ευρωπαϊκής κοινότητας Κυστικής Ίνωσης. 

Τα δεδομένα που συλλέγονται από κάθε Κέντρο Κ.Ι. της χώρας μας είναι ψευδωνυμοποιημένα και αποστέλλονται μία φορά το χρόνο στο Ευρωπαϊκό Μητρώο Ασθενών με Κυστική Ίνωση (ECFSPR). Η συλλογή των δεδομένων γίνεται έπειτα από συναίνεση των ασθενών ή των γονέων τους σε περίπτωση που πρόκειται για ανήλικους ασθενείς. Περισσότερες πληροφορίες στο επικαιροποιημένο Έντυπο πληροφόρησης και συγκατάθεσης.

Οι πληροφορίες που συλλέγονται από το Ευρωπαϊκό Μητρώο Κ.Ι. χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση, την έρευνα και τη σύγκριση πτυχών της Κυστικής Ίνωσης και της θεραπείας της στις συμμετέχουσες χώρες, για την εμβάθυνση της κατανόησης της νόσου, για τη βελτίωση των προτύπων περίθαλψης, για την παροχή δεδομένων για επιδημιολογική έρευνα και για τη διευκόλυνση του σχεδιασμού της δημόσιας υγείας.

Οφέλη συμμετοχής της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Μητρώο Κυστικής Ίνωσης
  • Αξιολόγηση αποτελεσματικότητας διαφόρων θεραπευτικών αγωγών του κάθε Κέντρου ΚΙ και σύγκριση με αντίστοιχες άλλων Κέντρων ΚΙ σε άλλα κράτη στην Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο.
  • Εκτίμηση ποιες θεραπείες είναι περισσότερο χρήσιμες και κατά πόσο βελτιώνεται η φροντίδα των ασθενών.
  • Εκτίμηση της επιδημιολογίας της νόσου, π.χ. επιπλοκές, νέα λοιμογόνα στελέχη.
  • Σχεδιασμός μελλοντικών καινοτόμων φαρμάκων για τους ασθενείς με ΚΙ.
  • Εντοπισμός ομάδων ασθενών που είναι επιλέξιμοι για νέες θεραπευτικές αγωγές, εξασφαλίζοντας πρόσβαση στις καινοτόμες θεραπείες.
  • Εκτός από την επιστημονική κοινότητα, τα δεδομένα του Μητρώου αξιοποιούνται και από τους εκπροσώπους των ασθενών για τον σχεδιασμό και την τεκμηρίωση των θέσεων και διεκδικήσεων του Συλλόγου με στόχο τη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής των ασθενών.

Εθνικό Μητρώο Κυστικής Ίνωσης

Το Εθνικό Μητρώο Κυστικής Ίνωσης της Ελλάδας συστάθηκε κατά προτεραιότητα το 2020 από το Υπουργείο Υγείας (εδώ το ΦΕΚ). 

Αποτελεί ένα από τα πρώτα Μητρώα ασθενών στην Ελλάδα και βρίσκεται σε  διασύνδεση με το Ευρωπαϊκό Μητρώο Κυστικής Ίνωσης ECFSPR. 

Αποτελεί βασικό εργαλείο  για την παροχή Υπηρεσιών Υγείας στους Έλληνες ασθενείς με Κ.Ι. Η σύσταση του Εθνικού Μητρώου ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση των διαδικασιών διαπραγμάτευσης αποζημίωσης των επαναστατικών θεραπειών CFTR Modulators στην Ελλάδα. 

Η καταγραφή των Ελλήνων ασθενών με Κυστική Ίνωση στο Εθνικό Μητρώο Κ.Ι. είναι υποχρεωτική με βάση απόφαση του Υπουργείου Υγείας (εδώ). 

Aρμόδια για την εκτέλεση της επεξεργασίας και την αποθήκευση των δεδομένων των ασθενών του Εθνικού Μητρώου, για λογαριασμό του Υπουργείου Υγείας, είναι η ΗΔΙΚΑ ΑΕ.  

Η διαχείριση και εποπτεία του Εθνικού Μητρώου διενεργείται από το Αυτοτελές Τμήμα Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων και Μητρώων Ασθενών του Υπουργείου Υγείας. 

Ο Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων (DPO) του Υπουργείου Υγείας, ως υπευθύνου επεξεργασίας, παρακολουθεί τη συμμόρφωση της σύστασης και λειτουργίας του Μητρώου για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των ασθενών σε συνεργασία τον DPO της ΗΔΙΚΑ ΑΕ.

Η παρακολούθηση, η επεξεργασία και η περιοδική επικαιροποίηση του Εθνικού Μητρώου διενεργείται από την Ομάδα Εργασίας, που αποτελείται από μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής και εκπρόσωπο ασθενών του Συλλόγου.

Το πρώτο infographics στη χώρα μας με δεδομένα Ελλήνων ασθενών από το Εθνικό Μητρώο Κυστικής Ίνωσης δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο 2023 από το Υπουργείο Υγείας (εδώ). 

  • ΤΣΑΝΑΚΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, Ομότιμος Καθηγητής Παιδιατρικής Πνευμονολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Α.Π.Θ.
  • ΔΙΑΜΑΝΤΕΑ ΦΙΛΙΑ, Πνευμονολόγος, Διευθύντρια Ε.Σ.Υ., Επιστημονικά Υπεύθυνη Μονάδας Κυστικής Ίνωσης Ενηλίκων, Γ.Ν.Α. «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ»
  • ΔΟΥΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Καθηγητής Παιδιατρικής – Παιδιατρικής Πνευμονολογίας, Γ΄ Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»
  • ΘΗΡΑΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, Γενικός/Οικογενειακός Ιατρός, Διευθυντής Ε.Σ.Υ., Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης Ο.ΔΙ.Π.Υ. Α.Ε., Γενικός Γραμματέας Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών
  • ΚΑΡΕΤΣΗ ΕΛΕΝΗ, Πνευμονολόγος, Διευθύντρια Ε.Σ.Υ., Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας
  • ΛΟΥΚΟΥ ΙΩΑΝΝΑ, Παιδίατρος, Διευθύντρια Τμήματος Κυστικής Ίνωσης, Γ.Ν. Παίδων Αθηνών «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ»
  • ΜΑΝΙΚΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας – Φυματιολογίας Α.Π.Θ., Κέντρο Κυστικής Ίνωσης Ενηλίκων, Πνευμονολογική Κλινική Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ»
  • ΜΗΤΡΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ, Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Προϊσταμένη Αυτοτελούς Τμήματος Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων και Μητρώων Ασθενών του Υπουργείου Υγείας
  • ΜΠΟΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Παιδίατρος, Συντονιστής Διευθυντής Ε.Σ.Υ., Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική, Παιδοπνευμονολογικό Τμήμα, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών «ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΒΟΗΘΕΙΑ»
  • ΠΑΡΑΣKΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, Αναπληρωτής Καθηγητής Παιδιατρικής, Υπεύθυνος Παιδοπνευμονολογικής Μονάδας, Παιδιατρική Κλινική ΠΑΓΝΗ, Πρόεδρος Ελληνικής Παιδοπνευμονολογικής Εταιρείας
  • ΠΙΤΣΙΔΙΑΝΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος, Διευθυντής Ε.Σ.Υ., Υπεύθυνος Ιατρείου Κυστικής Ίνωσης Ενηλίκων και Βρογχεκτασιών, Πνευμονολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ)
  • ΣΠΙΝΟΥ ΑΝΝΑ, Πρόεδρος Πανελλήνιου Συλλόγου Κυστικής Ίνωσης, Μέλος Δ.Σ. Eurordis- Rare Diseases Europe, European Patients’ Academy (EUPATI) fellow  
  • ΦΩΤΟΥΛΑΚΗ ΜΑΡΙΑ, Καθηγήτρια Παιδιατρικής – Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας, Διευθύντρια Δ΄ Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ., Γ.Ν. «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ», Υπεύθυνη Μονάδας Κυστικής Ίνωσης του Διατομεακού Κέντρου Κυστικής Ίνωσης Α.Π.Θ.
  • ΧΑΤΖΗΑΓΟΡΟΥ ΕΛΠΙΔΑ, Καθηγήτρια Παιδιατρικής – Παιδιατρικής Πνευμονολογίας Α.Π.Θ., Υπεύθυνη Μονάδας Κυστικής Ίνωσης, Γ΄ Παιδιατρική Κλινική, Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» 

Συντονιστής της Επιστημονικής Ομάδας Εργασίας ορίζεται ο ΤΣΑΝΑΚΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ.